dr Michał Niezabitowski

Michał Niezabitowski  (ur. 8 kwietnia 1962 r.) – polski historyk, muzealnik, muzeolog, nauczyciel akademicki, manager kultury, znawca Krakowa.

Absolwent Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego – 1986 r. (praca magisterska Spirytuałowie Franciszkańscy XIII/XIV w. – święci czy heretycy, próba interpretacji kerygmatycznej  napisana po kierunkiem prof. Krzysztofa Baczkowskiego) oraz studiów podyplomowych z dziedziny Muzealnictwo (Instytut Etnologii UJ. 2000 r.).  Od 1985 r. pracownik Muzeum Historycznego Miasta Krakowa  w Dziale Naukowo-Oświatowym (kierownikiem działu 1996 – 2004). W 2004 r. w wyniku konkursu powołany na stanowisko dyrektora Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Wykładowca  Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, Uniwersytetu Jana Pawła II w Krakowie, Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od 2019 r. asystent, a od 2021 adiunkt w Katedrze Historii XIX w. Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie.

Zainteresowania badawcze: dzieje Krakowa, miasto – dzieje gospodarcze, urbanizacja, rozwój przestrzenny, historia muzealnictwa, muzeologia, heritologia, Tadeusz Kościuszko – życie, dzieło, idee.

Redaktor Naczelny rocznika naukowego Muzeum Historycznego m. Krakowa „Krzysztofory”.

Od 2018 r. członek Rady Naukowej rocznika „Muzealnictwo” wydawanego przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów.

Przewodniczący Rady Programowej I Kongresu Muzealników Polskich (Łódź, kwiecień 2016).

Przewodniczący Komitetu Programowego dorocznej konferencji Stowarzyszenia Muzealników Polskich „Muzeum – miejsce, nie-miejsce” (Katowice, marzec 2018)

Od 1994 roku członek Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa i Komitetu Kopca Kościuszki. W latach 1999-2003 był zastępcą przewodniczącego komisji kontrolującej Towarzystwa, od 2010 r. członek wydziału TMHiZK, a od 2015 r. wiceprezes Towarzystwa. Od 1994 r. członek  Komitetu Kopca Kościuszki, gdzie pełni rolę kuratora zbiorów muzealnych. Członek Polskiego Towarzystwa Historycznego.

Członek założyciel (1998) Stowarzyszenia Muzealników Polskich,  od roku 2002 członek Zarządu Oddziału Małopolskiego, od 2008 r. członek Zarządu Głównego. Od marca do grudnia 2012 r. p.o. prezesa Stowarzyszenia, a na Walnym Zjeździe w grudniu 2012 r. został wybrany Prezesem SMP na kadencję 2012 – 2014. Reelekcja na kadencję 2014 – 2017, 2017 – 2020 ( z powodu epidemii COVID prolongowana do 2022), 2022 – 2026.

Członek Rady ds. Muzeów przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego w kadencjach 2012 – 2015, 2015 – 2018, 2018 – 2021, 2021 – 2024.

Członek rad naukowych: Muzeum Lotnictwa Polskiego, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, Muzeum Okręgowym w Bydgoszczy (jako wiceprzewodniczący rady), Muzeum Okręgowym w Tarnowie (jako przewodniczący rady), Muzeum Śląska Opolskiego (jako wiceprzewodniczący rady), Muzeum Warszawy, Muzeum Gdańska, Muzeum Śląskiego w Katowicach, Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni, Muzeum Zamkowego w Malborku.

W 2009 r. powołany przez Prezydenta RP na stanowisko członka Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. Od 2013 r. członek  prezydium SKOZK.

Członek Międzynarodowej Rady Muzeum (ICOM), członek zarządu podkomitetu CAMOC – International Committee for the Collections and Activities of Museums of Cities) 2011 – 2016, reelekcja 2019 – 2022, 2022 – 2024.

Członek kolegium redakcyjnego – redaktor działu „Historia” II wyd. Encyklopedii Krakowa

Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (2014), srebrnym medalem Zasłużony Kulturze „Gloria Artis” (2015), laureat Nagrody Honorowej Fundacji Kultury Polskiej (2011). W roku 2014 otrzymał Nagrodę Miasta Krakowa. Honorowy członek Towarzystwa Strzeleckiego – Bractwo Kurkowe w Krakowie (2017)

Stypendysta Polskiej Misji Historycznej przy  Uniwersytecie Juliusza i Maksymiliana w Wurzburgu (2022)

Moderator IV Kongresu Zagranicznych badaczy Dziejów Polski (Kraków 2022)

Wykładowca Akademii Dziedzictwa Międzynarodowego Centrum Kultury (od 2016)

Członek „Poland Forum” of the Finkler Institute of Holocaust Research, Bar-Ilan University (od 2020 r.)

Członek Kolegium programowego Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku. (kadencja 2021 – 2024)

Bibliografia

Cracovianistyka:

Comber Babski, zapomniana tradycja Krakowa (w: ) „Kraków ludyczny”, Materiały sesji TMHiZK z cyklu Kraków w dziejach Narodu, t. 28, Kraków 2008

Dlaczego Legendy? (w:) „Legendy i tajemnice Krakowa”, Kraków 2005

Dzieje Krakowskiego Cechu Stolarzy (współautor wraz z mgr Bożeną Urbańską), ( w: ) „Krzysztofory”, Kraków 1991,

Geografia a historia Krakowa, warunku naturalne rozwoju Krakowa  (w: ) „Kraków. Nowe studia nad rozwojem miasta”, Biblioteka Krakowska t. 150, Kraków 2007

Handel Krakowa 1918 – 1939 (w: ), „Dzieje Krakowa (1918-1939)” T. IV pod red. prof. Jana Małeckiego, Kraków 1997

Kraków – przestrzeń gospodarcza, (w:) „Kraków – dziedzictwo wieków”, Kraków 2006

Pierwszy Wielki Kraków. Proces „pęknięcia” murów obronnych Krakowa w l. 1791 – 1802, (w:) Krzysztofory, Kraków 2005

Prądnik Biały, dzielnica IV Krakowa – historyczna  struktura przestrzenno – organizacyjna, (w:) „Materiały sesji  – Dzieje Prądnika Białego”, wyd. Tow. Pro Museo, Kraków 2003

Rodem Krakowianin – sercem Polak – Eugeniusz Kwiatkowski 1888 – 1974,  Kraków 1989

Włodzimierz Łuskina – zapomniany malarz krakowski, ( w: ) „Krzysztofory”, Kraków 1989

Zarys kontaktów handlowych Krakowa na przestrzeni wieków (w:) Między Hanzą a Lewantem, Kraków europejskim centrum handlu i kupiectwa, katalog wystawy w MHK, Kraków 1996

Hasła do Encyklopedii Krakowa, Kraków 2000, wyd. PWN (Handel Krakowa (hasło przewodnie), Handel solą, Handel miedzią, Handel żydowski, Jarmarki, Kat, Kijacy, Krakowskie Kupiectwo, Krakusi – lekka kawaleria, Kramy, Kuny, Miejsca straceń, Prawo Składu, Pręgierz, Przymus drożny, Smatruz, Szkoci, Wagi miejskie, Włóczkowie, Wolnica, Wolnica na Kazimierzu, Barycz, Branice, Chełm, Czarna Wieś,  Kijacy, Krowodrza, Kujawy, Kurdwanów, Lusina, Łagiewniki, Łobzów, Mogiła, Mydlniki, Nowa Wieś, Olszanica, Piasek (Na Piasku), Piaski Wielkie, Pobrzeże, Prokocim, Przegorzały, Przewóz, Pychowice, Rybitwy, Rżąka, Skotniki, Wadów, Węgrzynowice, Wola Duchacka, Wola Justowskia, Wróblowice, Wróżenice, Zakrzówek, Zbydniowice, Zwierzyniec, Barzie Stajnie, Drochojowszczyzna, Garbary, Gramatyka, Groble, Kolegiackie, Koniecpolszczyzna, Retoryka, Smoleńsk, Węgrzeckie, Wielkorządzkie, Wygoda.)

Zagadkowy Kraków, praca zbiorowa pod red. Michała Niezabitowskiego, wyd. I, Kraków 1998, wyd. II  praca zbiorowa pod red. Piotra Hapanowicza, Michała Niezabitowskiego i Wacława Passowicza, Kraków 2003. Autor 9 rozdziałów: W mrokach pradziejów- Kraków do 965 r., W Średniowiecznym mieście, Od złotej jesieni średniowiecza do wiosny renesansu, Przed i po Potopie – Kraków w XVII – XVIII w., Cracovia mercatorum – Kraków Kupiecki, Sławne Rody Krakowskie, Gniazdo Białego Kruka, Krakowskie jurydyki i przedmieścia, Cracovia artificum – Kraków rzemieślniczy.

Nie od razu Kraków podzielono. (w:) „1866. Odbudowa samorządu miejskiego. Narodziny nowoczesnego Krakowa” Kraków 2008 ,s. 35 – 49

Muzealnictwo, muzeologia:

Eine europӓische Metropole des Magdeburger Rechts, (w: ) „Faszination Stadt”, Magdeburg 2019

The City Around a Museum (w: ) „Extended Museum in Its Milieu”, praca zbiorowa pod red. Doroty Folgi Januszewskiej, seria „Muzeologia” T. 18, Uniwersitas 2018

Czy muzeum potrzebuje nowej definicji? (w:) I Kongres Muzealników Polskich, Warszawa, Łódź 2015

Kolekcje kościuszkowskie w zbiorach krakowskich muzeów, (w:) Tadeusz Kościuszko i Dzieje jego Kopca, Kraków 2000

Krzysztofory od – nowa, wizja „muzeum kompletnego” w rezydencji pałacowej (w:) Historyczna rezydencja we współczesnym mieście, Ośrodek Badań nad Epoką Stanisławowską, Warszawa 2014.

Miasto muzeum, (w: ) „Rocznik krakowski”, t. LXXXII, Kraków 2016

Muzeum i urok opowieści (w:) Muzeum Etyczne, księga dedykowana profesorowi Stanisławowi Waltosiowi w 85 rocznicę urodzin, T. XV serii wydawniczej „Muzeologia”, Warszawa 2017, s

Włodzimierz Rossowski, Wjazd Królowej Jadwigi do Krakowa – Próba kreacji obiektu muzealnego, (w:) „Krzysztofory”, Kraków 2001

Współczesna narracja o Polskim Państwie Podziemnym: Muzeum Historyczne m. Krakowa – Fabryka Schindlera, Dom Śląski (w:) Materiały sesji naukowej z cyklu Kraków w dziejach Narodu, t.38, Kraków 2012

Zbiory Komitetu Kopca Kościuszki i Muzeum Kościuszkowskie w Krakowie, (w:) 180 lat Kopca Kościuszki, Materiały sesji naukowej z cyklu Kraków w dziejach Narodu, t. 20, Kraków 2001

Krzysztofory od – nowa, wizja „muzeum kompletnego” w rezydencji pałacowej (w:) „Historyczna rezydencja we współczesnym mieście”, wyd. Ośrodek Badań nad Epoką Stanisławowską, Warszawa 2014.

Muzealnik a wspólnota pamięci. Próba zdefiniowania pojęć na użytek zmian legislacyjnych, (w:) „Muzealnictwo” , rok 2019, nr. 60

Edytorstwo

Statut cechu stolarzy z 1490 r. ( w: ) Krzysztofory, Rocznik Naukowy MHK, Kraków 1991

Przysięga Panów Rajców krakowskich z roku 1632, edycja wraz z notą edytorską tekstu
z rękopiśmiennego tzw. Kodeksu Piątkowskiego, BJ. rkps 2576, wyd. okolicznościowe Gminy Miasta Kraków 1999

Autor scenariusza oraz kurator wystaw:

Rodem Krakowianin Sercem Polak – Eugeniusz Kwiatkowski 1888-1973, Kraków 1989, sale wystaw zmiennych MHK przy ul. Franciszkańskiej 4 w Krakowie.

Eugeniusz Kwiatkowski – mąż stanu, obywatel, dyrektor, Tarnów-Mościce 1990

Świat Starej Zabawki, sale wystaw zmiennych MHK, pałac Krzysztofory, Rynek Gł. 35, Kraków 1993

Insurekcja i Tradycje Kościuszkowskie w Krakowie, kaponiera fortu „Kościuszko”, wystawa stała, Kraków 1994

Insurekcja Kościuszkowska w Krakowie, Miejska Biblioteka Publiczna w Krakowie, oddział przy ul. Teligi, Kraków 1994

Między Hanzą a Lewantem – Kraków europejskim centrum handlu i kupiectwa, kamienica Hipolitów, oddział MHK, Pl. Mariacki 3, Kraków 1995/96

Znak Wiecznotrwały – Kopiec Tadeusza Kościuszki w Krakowie, sale wystaw zmiennych MHK, pałac Krzysztofory, Rynek Gł. 35, Kraków 2001

Insurekcja i Tradycje Kościuszkowskie w Krakowie, nowa wystawa stała, Bastion V fortu „Kościuszko”, Kraków 2003

Tadeusz Kościuszko. Rozdział I, Bastion V fortu „Kościuszko”, Kraków  2011